DUURZAAMHEID, MILIEU EN CIRCULARITEIT
Samen inzetten op een energieneutrale samenleving
Duurzaamheid benaderen we bij KlokHolding integraal. We kijken naar klimaatadaptatie, biodiversiteit, energietransitie en circulair bouwen. Binnen de organisatie zien we het belang daarvan en kijken we bij al onze activiteiten hoe we concreet kunnen inzetten op een bijdrage aan een of meer duurzaamheidsthema’s.
Om het thema duurzaamheid een nog meer structurele plek in onze bedrijfsvoering te geven, is op 1 januari 2021 Thijs Pleijhuis benoemd tot manager Duurzaamheid. Dat heeft er al toe geleid dat we niet meer alleen kijken naar het duurzaamheidsaspect van producten, maar naar projecten in hun totaliteit: naar duurzaamheid op wijkniveau, de infrastructuur, de manier van omgaan met klimaatadaptatie, biodiversiteit, grondwater, hittestress, losmaakbaarheid en herbruikbaarheid van materialen, enzovoort.
Milieu-impact verlagen
Wij willen bij alle stappen die we zetten op het gebied van duurzaamheid de milieu-impact verlagen. Dat doen we onder meer door het reduceren van de CO2-uitstoot op kantoor, onderweg en op de bouwplaatsen. In onze woonconcepten zoeken we altijd naar mogelijkheden om ze zo duurzaam en circulair mogelijk te maken en de CO2-uitstoot te reduceren. De Optimaat was daarvan al een mooi voorbeeld, maar ook ons concept BaseHome is het afgelopen jaar verder geoptimaliseerd en daarmee verduurzaamd.
Maximaal circulair slopen en bouwen
Nadat we de afgelopen jaren al projecten voor ABN-AMRO volledig circulair realiseerden, hebben we in 2021 nog meer stappen gezet in de richting van een circulaire economie.
ABN-AMRO Amersfoort
Angelique van de Brink en Judith Consen van KleurrijkWonen, met in het midden Thijs Pleijhuis van KlokGroep
Het groene HEK
Circulair bouwen moet ergens beginnen. Bij woningcorporatie KleurrijkWonen was dat in 2021 het uitgangspunt voor een project dat bestaat uit de sloop van 16 woningen en de bouw van 19 nieuwe woningen in Tricht. KleurrijkWonen wil met veel aandacht voor CO2-reductie, klimaatadaptie en biodiversiteit een bijdrage leveren aan de doelstelling van de overheid om een circulaire economie, een wereld zonder afval, te bereiken. KleurrijkWonen ging hiervoor – na een RCC -traject (Rapid Circular Contracting) – de samenwerking aan met een consortium van Hooijer Renkum, Emergo en KlokGroep, die zich voor deze gelegenheid Het Groene HEK noemen. Voor KlokGroep kwam deze uitvraag als geroepen. Thijs Pleijhuis, manager Duurzaamheid. “We waren al op zoek naar een uitvraag met aandacht voor circulariteit, om zo onze ambities concreet te kunnen maken.”
Thijs Pleijhuis:
“Iedereen praat er wel over, wij willen het gewoon doen en onze ervaringen opschaalbaar maken. Stappen zetten, leren en een voorbeeldfunctie vervullen voor andere bouwers en opdrachtgevers.”
Het uitgangspunt binnen dit project is: zo weinig mogelijk materialen verspillen en kijken welke materialen uit de sloop een tweede leven kunnen krijgen. Liefst in Tricht, anders daarbuiten. Het overschot dat dan nog overblijft, gaan we zo goed mogelijk scheiden om te recyclen.
Oude panden 3D-gedigitaliseerd
In 2021 zijn we samen met Re Use Materials gestart met het 3D in kaart brengen van de panden op het voormalige Alfa-Lavalterrein in Nijmegen. Dit terrein gaat plaatsmaken voor de nieuwe woonbuurt Hazenpark en KlokGroep gaat een deel van het gebied ontwikkelen. De gebouwen lenen zich niet voor transformatie, maar bevatten wel veel bruikbare materialen. Die willen we niet zomaar als afval afvoeren. KlokGroep is daarom op eigen initiatief met Re Use Materials aan de slag gegaan om de herbruikbaarheid van de constructies en materialen te onderzoeken. Re Use Materials geeft met een nulmeting een beeld van wat er is, wat te hergebruiken is en hoe een partner kan aanhaken om daadwerkelijk circulair te gaan demonteren. Dat gebeurt voornamelijk met een 3D-laserscanner, een soort camera waarmee het gebouwen in kaart brengt om vervolgens informatiemodellen te genereren, een soort ‘omgekeerd BIMmen’. In de Cirdax informatie-app registreert Re Use Materials vervolgens alle informatie. Alle elementen krijgen een materialenpaspoort waarin de identiteit en herkomst is vastgelegd. “Daar voegt Re Use Materials waardes aan toe, zoals de restwaarde in valuta, de CO2-impact en het circulariteitspotentieel. Losmaakbaarheid, toegankelijkheid en verbindingen zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. Het uiteindelijke doel – de stip op de horizon – is: de staalconstructies van de gebouwen ergens anders weer opbouwen.
Thijs Pleijhuis Patrick Bekker
Duurzame bouwplaatsen
Niet alleen voor de bouwwerken die we realiseren, ook op de bouwplaats houden we rekening met duurzaamheid. Bijna alle materieel en gereedschap zijn elektrisch. Doordat we steeds meer prefab elementen toepassen in onze projecten, verminderen we de uitstoot van stikstof op de bouwplaatsen. Ook brengen we daardoor veel minder afval naar de bouwplaatsen.
Patrick Bekker:
“Met onze energie-hub en aanvullende zonnepanelen op de bouwplaats, zorgen we ervoor dat we overdag veel energie opwekken. In de energie-hub zit een accupakket waarmee we overdag energie opslaan die ’s avonds gebruikt kan worden voor verlichting en het opladen van elektrisch gereedschap en materieel.”
In 2021 hadden we ons ten doel gesteld één project aan te wijzen als pilot om te onderzoeken hoe we onze bouwplaatsen nog duurzamer kunnen inrichten. Een project van Brabant Wonen bood ons die kans, ook omdat onze ambities op dit terrein aansluiten bij die van de woningcorporatie. Het gaat daarbij om een duurzame renovatie van vijf flatgebouwen met in totaal 240 appartementen, die KlokGroep in 2021 heeft voorbereid. Patrick Bekker, projectmanager Totaalonderhoud en eindverantwoordelijk voor de materieeldienst: “We plaatsen op deze bouwplaats onze – wat wij noemen: energie-hub.
Dat is een zeecontainer met daarop zes pv-panelen en drie windwokkels. Er komen voorzieningen om elektrische auto’s op te laden, die natuurlijk ook van energie worden voorzien vanuit de eigen energieopwekking.” Met deze pilot willen we ervaring en expertise opdoen. Omdat we ons ervan bewust zijn dat we moeten verduurzamen en we daarin onze verantwoordelijkheid willen nemen. Bijkomend voordeel is dat we op deze manier mogelijk tot een oplossing komen voor het inrichten van bouwplaatsen die nog niet voorzien zijn van een bouwaansluiting: we hopen met deze oplossing minder afhankelijk te zijn van het moment waarop een bouwaansluiting aangelegd wordt, zodat we ook als de bouwaansluiting er nog niet is aan de slag kunnen om onze planning te halen.
Dichterswijk, Oss - voor en na de renovatie
Hoge Wei II in Oosterhout
Biodiversiteit en klimaatadaptie
Op het gebied van klimaatadaptatie en biodiversiteit houden we bij projecten die wij ontwikkelen altijd rekening met wetgeving. Niet alleen omdat het moet, maar ook omdat we willen dat de generatie na ons ook nog een fijne plek heeft om te wonen. In onze nieuwbouwprojecten is in de voorbereiding veel aandacht voor natuurinclusiviteit. Veel gemeenten vinden dat een belangrijk onderwerp, al blijft de inzet vaak nog beperkt tot nestkasten. We bekijken daarnaast waar het regenwater naartoe kan gaan, leggen wadi’s aan en koppelen de hemelwaterafvoeren af. Vaak treffen we infiltratievoorzieningen in de grond, waarmee we wateroverlast tegengaan.
Hiermee wordt het water opgevangen en infiltreert het langzaam in de bodem in plaats van in het riool. We maken meer gebruik van waterdoorlatende bestrating, zodat wateroverlast en droogte beter gereguleerd kunnen worden. Om natuurinclusiviteit nog verder door te trekken, bieden we onze kopers bij verschillende projecten het Tuinklaar-pakket aan. Daarbij begeleidt en adviseert een lokale Tuinklaar-partner de kopers om bij de aanleg van de tuin zoveel mogelijk rekening te houden met natuurinclusiviteit.
Een mooi project waarbij in 2021 natuurinclusiviteit en klimaatadaptatie centraal stond, was Hoge Wei II in Oosterhout (GD).