Van initiëren tot en met beheren
Onder Van de Klok vallen de divisies: Bouw & Ontwikkeling, Wonen, Milieu, Totaalonderhoud, Service en Materieel. Van de Klok werkt intensief samen met opdrachtgevers en co-makers voor de aanpak van (grootschalige) projecten en het creëren van toekomstbestendige leefomgevingen. Van de Klok heeft verschillende specialismen in eigen huis: initiëren, ontwikkelen, realiseren, wonen, onderhouden en beheren.
Krachten bundelen voor regionale woningopgave
De regio Arnhem-Nijmegen is ons voornaamste werkgebied. Het Rijk, de provincie Gelderland en 18 gemeenten hebben in 2020 een woondeal gesloten om samen snel meer woningen te bouwen in de regio Arnhem-Nijmegen. Tot 2025 moeten er 20.000 woningen bijkomen, maar liefst 5.000 meer dan oorspronkelijk gepland. Op lange termijn zelfs nog veel meer. Niet meer dan de helft van die woningen moet bovendien in het betaalbare segment liggen. Bij Van de Klok willen we graag een bijdrage leveren aan het realiseren van de opgave, maar dit kunnen wij niet alleen. Daarom zoeken we de samenwerking met woningcorporaties, beleggers en gemeenten en kijken we op welke terreinen we onze krachten kunnen bundelen. Bij voorkeur aan de voorkant van ontwikkelingen.
Loyd, Nijmegen
Verdienmodel onder druk
Van de Klok heeft in 2022 een goed jaar achter de rug. Met het oog op de toekomst zijn er behalve de stikstofproblematiek nog meer zorgwekkende ontwikkelingen. Zo liep de voortgang van projecten voor de periode 2023/2024 vertraging op. De oorzaken hiervan liggen vooral op gemeentelijk niveau. In de coronaperiode organiseerden we veel online informatieavonden om tekst en uitleg te geven over projecten. Door onderbezetting bij de gemeentes zijn deze bijeenkomsten op locatie nog een keer gegeven. Sinds 2022 staat ook ons verdienmodel onder druk. Het is een moeilijke opgave om het verplichte
voorverkooppercentage van 70 procent te halen, de harde eis die Woningborg stelt. Halen we dit percentage niet, dan mogen we ook niet starten met bouwen. Tegelijkertijd pleiten gemeentes voor een bouwverplichting onder de 70 procent. Het is lastig om particuliere beleggers te strikken om het resterende gat op te vullen. Zij worden momenteel door diverse lokale en landelijke, fiscale maatregelen ontmoedigd om te investeren. Om die reden heeft Van de Klok in 2022 in planologisch opzicht te weinig vooruitgang geboekt. De gevolgen hiervan worden hoogstwaarschijnlijk begin 2024 voelbaar.
Aanpassingen interne organisatie
De teruglopende verkoopmarkt is voor Van de Klok geen reden om bij de pakken neer te zitten. Zo is bijvoorbeeld in 2022 de interne organisatie tegen het licht gehouden. De focus ligt voortaan minder op de individuele divisies. Het is veel belangrijker om (potentiële) klanten te laten zien waar we als gehele organisatie voor staan en goed in zijn.
Bij deze integrale aanpak is het belangrijk dat medewerkers doen waar ze goed in zijn. De eerste ervaringen zijn positief en werpen hun vruchten af.
Risico’s en onzekerheden
De gestegen rente, de hoge bouwkosten én de onzekerheid bij de consumenten zorgden in 2022 voor een daling van het aantal woningverkopen, vooral in het segment koopwoningen vanaf €350.000. Er komen relatief veel koopcontracten terug, omdat consumenten de financiering niet rond krijgen.
Een tweede risico is het aantal bezwaarprocedures én de doorlooptijd ervan bij de Raad van State. Dit risico zorgt voor een grote vertraging bij zowel bouw- als ontwikkelprojecten. Vooral de integrale belangenafweging tussen stedelijke ontwikkeling aan de ene kant en het belang van flora/fauna aan de andere kant, haalt de vaart eruit.
Een derde risico is de zinvolle discussie die op gang gekomen is over welke bouwprojecten meerwaarde hebben. Klimaatverandering, een stijgende zeespiegel en verzilting van landbouwgebieden roepen namelijk de vraag op of het wel verstandig is om in drukke, stedelijke gebieden te bouwen. Of moeten we met het oog op de toekomst andere keuzes maken, bijvoorbeeld niet meer bouwen onder zeeniveau, maar liever op hoger gelegen zandgronden. Of moeten we minder drukke plekken bebouwen en daarbij het thuiswerken stimuleren met een goede digitale infrastructuur. Om het belang aan te geven: ook de Rijksbouwmeester mengt zich in deze discussie.
Co-makers maken het samen waar
Vanuit partnership en op basis van gelijkwaardigheid werkte Van de Klok in 2022 samen met een aantal co-makers en opdrachtgevers. Zo versterken we elkaar en komen we gezamenlijk tot hoogwaardige producten, slimmere samenwerkingsvormen en innovatieve oplossingen.
Van de Klok Totaalonderhoud
De oorlog in Oekraïne heeft ook in Nederland een vluchtelingenstroom op gang gebracht waarvoor noodopvang nodig is. Ook binnen de gemeente Nijmegen. De divisie Totaalonderhoud heeft in 2022 op 4 locaties in bestaande gebouwen zo’n noodopvang gerealiseerd. Het is een dankbare opgave om aan deze tijdelijke problematiek een bijdrage te leveren.
Opvanglocatie Prins Hendrikstraat 7
In oktober 2022 heeft de divisie Totaalonderhoud opnieuw het verzoek gekregen om een opvanglocatie in te richten voor vluchtelingen uit Oekraïne. In een voormalig iconisch schoolgebouw op de Prins Hendrikstraat in Nijmegen realiseren we ongeveer 128 opvangplekken, verdeeld over 32 kamers.
Het voormalige schoolgebouw op de hoek van de Prins Hendrikstraat en de Bijleveldsingel is een Rijksmonument. Het is een positieve ontwikkeling dat sommige ‘onverkoopbare’ Rijksmonumenten onder druk van acute noodsituaties toch een herbestemming krijgen.
Er zijn bouwkundige aanpassingen nodig voor de herinrichting van het gebouw. Samen met de architect, de gemeente en adviseurs is hiervoor een plan op papier gezet. Als alles volgens planning verloopt, vindt de oplevering van de opvanglocatie voor de bouwvak van 2023 plaats.
Nok van het monumentale pand Prins Hendrikstraat 7, Nijmegen
OPUS, Nijmegen
OPUS: metamorfose tot high-end hotel
De voormalige meisjesschool OPUS aan het Vierdaagseplein in Nijmegen ondergaat een metamorfose. In opdracht van Lingotto transformeren we het statige schoolgebouw naar ‘The Rebyl’, een viersterrenhotel met 97 kamers en suites, een gym, vergader- en eventruimtes en een café-restaurant. Totaalonderhoud werkt bij dit project samen met Ventimon Elektrotechnisch bedrijf en Van Delftgroep.
De entreepartij en de hal met trappenhuis blijven behouden en dienen straks als hotellobby. Het gebouw wordt verduurzaamd met nieuwe isolatie, zonnepanelen en duurzame installaties. Bovendien is er veel aandacht voor biodiversiteit.
Het high-end hotel maakt straks onderdeel uit van de Amerikaanse hotelketen Marriott International. De oplevering staat gepland voor het eerste kwartaal van 2024.
De Vasim: creatieve broedplaats in spe
Van de Klok en Lingotto nemen gezamenlijk voor de komende 10 jaar de herontwikkeling en beheer van het iconische gebouw De Vasim in Nijmegen voor hun rekening. De Vasim is een voormalige cultuurspinnerij die op het NYMA-terrein ligt.
Het is de ambitie om het historische fabriekspand te transformeren tot een bruisende plek waar creatieve ondernemers elkaar vinden, experimenteren en samenwerken vanuit de duurzame principes van de circulaire economie: ‘we play – we create – we share’.
De transformatie van De Vasim vindt gefaseerd plaats. Fase 1 en 2 zijn in het tweede kwartaal van 2022 opgeleverd. Momenteel staan we aan de vooravond van de oplevering van de laatste fase.
De Vasim, Nijmegen
Pompekliniek, Nijmegen
Pompekliniek: transformatie kantoorpand tot zorgcomplex
Op het terrein van de Pompestichting in Nijmegen transformeert Totaalonderhoud een bestaand kantoorpand tot een klinisch zorgcomplex met beveiligingsniveau 2-hoog.
Het complex biedt straks long care aan cliënten bij wie pogingen tot resocialisatie niet gelukt zijn. Een deel van het pand wordt vanaf de begane grondvloer opnieuw opgebouwd.
De Pompekliniek is als project uniek door de hoge eisen aan uitbraakwerendheid, weerstandsklasse en molestbestendigheid. De transformatie is zo goed als klaar, de oplevering staat gepland voor medio 2023.
Van de Klok Wonen
In 2022 was de orderportefeuille van de divisie Wonen goed gevuld, vooral dankzij de vele opdrachten van woningcorporaties en projectontwikkelaars. Het voordeel van deze gunningen is dat we als divisie niet alleen afhankelijk zijn van verkopen van onze eigen projecten.
Ook in 2022 zijn weer diverse projecten geïnitieerd die een bijdrage leveren aan betaalbaar wonen. Vooral het gebruik van houten, prefab onderdelen biedt een aantal voordelen. Niet alleen verloopt de bouwfase sneller, ook wordt er meer voldaan aan de doelstellingen voor zowel circulariteit als duurzaamheid. In opdracht van woningcorporatie Kleurrijk Wonen hebben we voor de sociale huursector diverse woningen gebouwd, die volledig van hout zijn.
Optimaatwoningen in Groesbeek
Optimaatwoningen
In opdracht van Oosterpoort Wonen realiseert Van de Klok in Groesbeek samen met co-maker Emergo 11 prefab houten Optimaatwoningen. De woningen zijn geschikt voor ouderen of jongeren met een 1- of 2-persoons huishouden.
De badkamer bevindt zich op de begane grond en 2 slaapkamers zijn te vinden op de verdieping. 8 woningen realiseren we aan de Bosbesstraat en 3 woningen aan de Bremstraat.
Deze duurzame woningen worden prefab gebouwd, waardoor ze op de bouwplaats snel en efficiënt gemonteerd kunnen worden. De bouwtijd neemt naar verwachting ongeveer 5 maanden in beslag.
Circulair slopen en bouwen
Van de Klok is in opdracht van KleurrijkWonen begin '23 onder de consortiumnaam Het Groene Hek, met de circulaire sloop en bouw van 19 prefab nieuwbouwwoningen in Tricht gestart.
De optimaatwoningen zijn straks honderd procent opgetrokken uit duurzame, geprefabriceerde houten elementen en zijn ze voorzien van een materialenpaspoort. Aan het einde van de levensduur is het mogelijk om alle woningen te demonteren, de componenten te verplaatsen en op een andere plek weer op te bouwen.
De tuinen van alle 19 woningen worden straks voorzien van een waterbergende schutting, waarin hemelwater opgevangen kan worden voor hergebruik. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het sproeien van tuinen. Met alle schuttingen vangen we straks in totaal 23.000 liter water op. Het project wordt naar verwachting half januari '24 opgeleverd.
Impressie 19 circulaire woningen in Tricht
Floor van Sambeek, Omgevingsmanager Van de Klok
“Doordat we met elkaar aan de Vijverhof in Berg en Dal hebben gewerkt, durven we te stellen dat er een constructief ontwerp ligt waarbij rekening is gehouden met het inzicht en de wensen, behoeften en ideeën van de omgeving en potentiële kopers. Dat is waardevolle informatie en samenwerken met lef, dat hopelijk leidt naar het succesvol en vlot doorlopen van de bestemmingsplanprocedure.”
Van de Klok Bouw & Ontwikkeling
De focus van Bouw & Ontwikkeling lag in 2022 vooral op grootscheepse, binnenstedelijke projecten.
Die zijn vandaag de dag kwetsbaarder, doordat omgevingsparticipatie voor vertraging kan zorgen. Zo riep de woontoren in het project Havenkade in eerste instantie veel weerstand op. In 2022 werkten we ook veelvuldig in opdracht van zorginstellingen (De Waalboog en ZZG zorggroep) en woningcorporaties. In de samenwerking met zorginstellingen hebben we een streepje voor op andere bedrijven. Dankzij onze kennis en ervaring én omdat we de taal van de zorg begrijpen en spreken. De focus ligt hier vooral op kleinschalige woonprojecten, waar veel aandacht is voor individuele begeleiding. In de nieuwe omgevingswet 2022 zijn omgevingscommunicatie en -participatie belangrijke thema's. Van de Klok stelde al in 2019 in de persoon van Floor van Sambeek een eigen omgevingsmanager aan.
Om draagvlak te creëren, betrekt ze bij ontwikkel- en bouwprojecten behalve medewerkers, co-makers en opdrachtgevers ook de omgeving en potentiële kopers bij de plannen. In het project De Vijverhof in Berg en Dal heeft zij deze rol met verve vervuld, vooruitlopend op de nieuwe omgevingswet 2022.
Havenkade: synergie tussen co-makers
De realisatie van het project Havenkade is een mooi voorbeeld van wat de synergie tussen co-makers oplevert. Samen met Trebbe realiseerden we hier – in opdracht van gebiedsontwikkelaar BPD en de woningcorporaties Talis en Portaal – een complex met 324 stijlvolle appartementen, variërend van sociale huur tot koop. Het project toont aan dat Van de Klok hoogbouw inmiddels goed in de vingers heeft.
“Qua cultuur passen Van de Klok en Trebbe goed bij elkaar. We hebben allemaal een doe-mentaliteit.”
Jan van Doornik, realisatiemanager bij Van de Klok
De realisatiemanagers Jan van Doornik (Van de Klok) en Jorian van Bruchem (Trebbe) vulden elkaar prima aan in het bouwconsortium, terwijl ze 2 jaar bouwden aan de skyline van de stad. Jorian was de realisatiemanager van de woontoren, Jan had alle andere woongebouwen, de binnentuin en de parkeergarage onder zijn hoede. Gescheiden werelden waren het echter niet. Ze hadden elkaar nodig om de gehele klus te klaren en sprongen voor elkaar in wanneer nodig.
Havenkade, Nijmegen
Woonzorgcentrum Vijverhof: ontwikkeling in het groen
Als preferred supplier kreeg Van de Klok de opdracht van ZZG zorggroep voor de herinrichting van het voormalige woonzorgcentrum De Vijverhof: de transformatie van het hoofdgebouw en de bouw van 120 nieuwe woningen op het terrein. Het is de ambitie om op deze prachtige locatie in het groen een duurzame, toekomstbestendige leefomgeving te creëren. Van de Klok trekt hierbij samen op met de vastgoedonderneming Newomij en woningcorporatie Oosterpoort.
Bij dit project maken we gebruik van volledig houten woningcasco’s met massief houten wanden en vloeren. Voor de opbouw van de gevels passen we het droogstapelsysteem ClickBrick toe. Tot slot wordt op diverse plaatsen (trappenhuis en liftkern) gebruik gemaakt van pretty plastic, vervaardigd uit 100 procent circulaire petflessen.
De Zuidvleugel van het hoofdgebouw is goed voor 34 vrije sector tweekamerappartementen en 6 sociale huurappartementen, eigendom van Newomij. Oosterpoort is de eigenaar van de 32 sociale huurappartementen in de Noordvleugel van het hoofdgebouw. Naast de huurappartementen realiseert Van de Klok hier 48 grondgebonden koopwoningen.
Vijverhof, Berg en Dal
Behoud en versterking van het groene karakter staan centraal bij de ontwikkeling van deze locatie. Zo staan energieneutraliteit en duurzaamheid hoog in het vaandel bij de nieuwe woningen. Qua uitstraling (kleur en lichtinval) sluiten de woningen straks mooi aan bij de natuurrijke omgeving.
Behoud en versterking van het groene karakter staan centraal bij de ontwikkeling van deze locatie. Zo staan energieneutraliteit en duurzaamheid hoog in het vaandel bij de nieuwe woningen. Qua uitstraling (kleur en lichtinval) sluiten de woningen straks mooi aan bij de natuurrijke omgeving.
Bij de herontwikkeling van dit prestigieuze project is de BCI-tool van Alba Concepts ingezet, een instrument om de circulariteit van de gebouwen te meten.
Park Avenue, Nijmegen
Park Avenue: comfortabel wonen aan de Waal
Van de Klok is gestart met de bouw van de 78 duurzame, natuurinclusieve grondgebonden herenhuizen en stadswoningen van Park Avenue in de Waalsprong in Nijmegen. Het nieuwproject ligt prachtig aan de rand van de Waal, met de bekende Waalbrug in het kielzog.
Park Avenue is een groen én stads project. Bewoners van een deel van de woningen kijken straks uit op een oude boomgaard. Alle woningen zijn aangesloten op stadswarmte en uitgerust met groendaken. Parkeren vindt plaats op openbaar gebied. Deelauto's worden ingezet voor mobiliteit. Nestkasten waarborgen straks de natuurinclusiviteit.
Van de Klok Service
Van de Klok Service ontving in 2022 relatief weinig klachten. Ook de doorlooptijd van de gemelde klachten hebben we teruggebracht. Voor klachten over het installatietechnische deel van woningen, die Van de Klok realiseert, zijn we afhankelijk van de partners waarmee we samenwerken. In de praktijk is dat wel eens lastig. Vandaag de dag gaat het – zeker bij appartementencomplexen – om ingewikkelde installaties, waarbij veel regeltechniek komt kijken. Vervangen van componenten staat gelijk aan het vervangen van chips en die waren in coronatijd moeilijk leverbaar.
Energiehub: eerste duurzame bouwplaats
Van de Klok houdt zich steeds vaker bezig met het ontwikkelen, transformeren en realiseren van duurzame projecten. Duurzaamheidsmanager Thijs Pleijhuis is er een voorstander van om ook de bouwplaats duurzaam in te richten. Bij woorden alleen is het niet gebleven. Sinds eind 2022 draait er een pilot met een door Green Hybrids ingerichte, duurzame bouwplaats in de Dichterswijk in Oss. Hier voeren we in opdracht van woningcorporatie BrabantWonen het groot onderhoud aan 240 appartementen uit.
De energiehub bestaat uit een compleet ingerichte 20ft container met accucapaciteit, voor de opslag van zon- en windenergie. Dankzij de inzet van 3 windwokkels en de plaatsing van 42 zonnepanelen plukken we de gehele dag de vruchten van de opbrengst van groene energie. Zonder dat we daar voeding van buitenaf voor nodig hebben.
De eerste ervaringen met de energiehub zijn zeer positief. Op basis van de bevindingen gaan we dit duurzame concept in de toekomst vaker inzetten. Daarvoor is het wel belangrijk dat er op locatie een elektra-aansluiting beschikbaar is. In de praktijk is zo’n aansluiting niet altijd meer een vanzelfsprekendheid.
Als de uitbreiding van ons wagenpark met elektrische auto’s en bussen meer en meer gestalte krijgt, zijn er ook oplaadpunten nodig. In Oss is hier ook aan gedacht. De container is uitgerust met een oplaadstation voor het opladen van de elektrische auto’s van medewerkers en co-makers.
Meerderheidsbelang in Asbestsanering Het Zuiden
Sinds 2019 heeft KlokGroep een meerderheidsbelang in Asbestsanering Het Zuiden (AHZ) in Panningen. Van de Klok houdt zich steeds actiever bezig met transformatie, renovatie en verduurzaming van woningen en kantoren voor coöperaties.
Met het meerderheidsbelang haalt Van de Klok slagkracht en kennis in huis op het gebied van asbestsanering. Ook voor opdrachtgevers zoals woningcorporaties en zorginstellingen is het prettig dat we bij onderhouds- en renovatieprojecten snel kunnen schakelen. Met de kennis in huis van onze milieuspecialist Roland Melis en AHZ hebben we ook een betere propositie.
Kijkend naar de landkaart van Nederland zijn de regio’s Zuidoost Brabant en Noord Limburg nog ‘blinde vlekken’. Tegelijkertijd zijn het regio’s met veel perspectief. Ook diverse stakeholders zijn hier woonachtig. Van de Klok wil de vestiging van AHZ in Panningen als springplank gebruiken om deze regio’s te bedienen en kansen te benutten
Asbestsanering Het Zuiden
Veiligheid
Veiliger werken is een proces, dat continu aandacht nodig heeft. Ruimte voor verbetering is er altijd. Dat geldt ook voor de bouwplaatsen waar onze medewerkers aan het werk zijn. Het aantal incidenten op de ‘werkvloer’ is in 2022 procentueel teruggelopen. Bij de eigen medewerkers hebben zich geen incidenten voorgedaan.
Van de Klok steekt er veel tijd en energie in om werken op de bouwplaats zo veilig mogelijk te maken. Allereerst is er een veiligheidsmanager in dienst genomen. De aandacht voor dit belangrijke thema zie je terug op elke vestiging. ‘Ik werk veilig of ik werk niet’, begint steeds meer een vast onderdeel van het arbeidsethos te worden.
In 2022 heeft het management opnieuw meegedaan met de Bewust Veilig-dag en diverse bouwplaatsen in de regio bezocht. De deelname leverde een aantal opvallende uitkomsten op. Zo is meertaligheid een struikelblok voor heldere communicatie en dus ook voor de veiligheid.
En onder druk van tijd en/of geld worden soms onveilige keuzes gemaakt. Voor beide conclusies geldt dat we daar in de toekomst nog alerter op zullen zijn.
Uit de ontbijtsessies blijkt bovendien dat we het lastig vinden om elkaar aan te spreken op onveilig gedrag. Daarom investeren we in praktische workshops waarin we leren beter en respectvol direct te communiceren.
Samenwerking met corporaties
Van de Klok heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de relatie en de samenwerking met woningcorporaties in de regio en daarbuiten. Daarbij hebben we transparant geopereerd, helder gecommuniceerd en als adviseur én sparringpartner meegekeken bij onderhouds-, renovatie- en nieuwbouwprojecten. Daarbij voelden we ons nooit te groot om ook kleinere projecten aan te pakken. Ook kijken we bij nieuwbouwprojecten gezamenlijk vooruit naar thema’s als betaalbaarheid, doelgroepen, duurzame installaties en prijssteling. Op deze manier hebben we ons netwerk uitgebreid en veel woningcorporaties aan ons kunnen binden, zoals Oosterpoort, Kleurrijk Wonen, BrabantWonen, Volkshuisvesting Arnhem, Woonwaarts, Talis, Wooninc. en Portaal.
19 woningen, Tricht
31 nieuwbouwappartementen Lankforst, Nijmegen
Sociale huurappartementen Havenkade, Nijmegen